میتوان رویاهای بزرگ و دستنیافتنی را در چهره تکتک کودکان و نوجوانان ایرانی دید اما نمیتوان عده زیادی را پیدا کرد که شانس حضور در زمین چمن، فوتبالبازیکردن با توپ استاندارد و تبدیلشدن به یک فوتبالیست حرفهای را داشته باشند.
مربیان کم نامونشان
در حال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات در مدارس فوتبال، استفاده از مربیان ناکارآمد است که خیلی از آنها حتی مدارک لازم مربیگری را برای فعالیت در این حوزه ندارند. این در حالی است که مربیان حاضر در مدرسه فوتبال برای فعالیت، حداقل باید مدرک مربیگری D آسیا را داشته باشند. سؤال مهم این است که چرا باید در مدارس فوتبال به خاطر کمکردن هزینهها از مربیان ناکارآمد استفاده شود و مربیان مجرب جایی در این مدارس نداشته باشند؟ در این سالها خیلی کم شاهد بودهایم که بازیکنان و مربیان سرشناس فوتبال تمایلی به حضور در مدارس فوتبال داشته باشند چرا که انگیزههای مالی برای آنها ازآموزش نوجوانان مهمتر است. از طرفی برخی مدارس فوتبال قبل از ثبتنام و حتی برای گرفتن تست از خانوادهها پول میگیرند و این در حالی است که مسئولان مدارس به هیچ عنوان حق ندارند به بهانه تستگرفتن از افراد پول دریافت کنند. در این مدارس طبق شرایطی که در نظر گرفته شده است، افراد ثبتنام کرده، زیر نظر مربیان فعالیت میکنند و برای تستگرفتن هیچ هزینهای نباید دریافت شود.
وقتی آکادمی شکل نمیگیرد
در این میان سطح توقع بعضی از خانوادهها نیز در نوع خودش غیرمنطقی بهنظر میرسد. آنها میخواهند با فرستادن فرزندان خود به مدارس فوتبال، فقط در طول 3ماه یک فوتبالیست تحویل بگیرند در حالی که این مدت کوتاه برای یادگیری اصلا کافی نیست. دلایل مهمی که باعث میشود مدارس فوتبال، ستارهای به فوتبال ایران معرفی نکنند، فعالیت کوتاهمدت این مدارس است که فقط در 3ماه تابستان خلاصه میشود. در حال حاضر برای خانوادهها تحصیل فرزندان از ورزشکردن آنها مهمتر است و همین موضوع باعث میشود که اکثر مدارس فوتبال فقط در تابستانها فعالیت داشته باشند. بسیاری از کارشناسان فوتبال معتقدند که برای عوضشدن این شرایط، مدارس فوتبال باید تبدیل به آکادمی شوند و در تمامی ماههای سال فعالیت داشته باشند.
نحوه تأسیس
در رابطه با مدارس فوتبال 2نکته مهم وجود دارد؛ نکته اول اینکه در هیأت فوتبال کمیتهای به نام کمیته آموزش و کمیته مدارس فوتبال وجود دارد که متولی تربیت مربیان مدارس فوتبال است و هر سال باید مربیان از این هیأت تأییدیه فعالیت دریافت کنند. نکته دیگر اینکه برای راهاندازی یک مدرسه فوتبال، ابتدا باید با هیأت فوتبال استان هماهنگیهای لازم انجام شود و پس از آن، اداره کل تربیت بدنی با بررسی تمام جوانب و پس از بازدید از مکان تأسیس مدرسه، مجوز صادر میکند. در این میان اما تمامی مقررات بهصورت کامل اجرا نمیشود و در مورد مربیانی که در مدارس فوتبال فعالیت میکنند و همچنین امکانات بعضی مدارس فوتبال ضعفهای زیادی دیده میشود.
ظرفیت بسیاری از مدارس فوتبال برای ثبتنام خیلی زود پر میشود و یکی از مسائل تعجبآور این است که این مدارس بیشتر از ظرفیتشان متقاضیان را ثبتنام میکنند. همین موضوع باعث میشود که در یک سانس 90دقیقهای بالای 60 بازیکن در یک زمین چمن که به 4 قسمت تقسیم میشود جمع شوند و بهدلیل کوچکبودن مساحت زمین، هیچ فضای مناسبی برای آموزشدادن وجود نداشته باشد. در اینجا کیفیت دیگر معنایی ندارد و ادارهکنندگان مدارس فوتبال فقط مسائل مالی را در نظر میگیرند. از طرفی قیمتها هم فرازونشیب زیادی دارد و مبالغی که برای ثبت نام سهماهه از خانوادهها دریافت میشود از 50 هزار تا 300هزارتومان متغیر است؛ در حالی که امکانات قابل توجهی هم برای آنهایی که ثبتنام کردهاند در نظر گرفته نمیشود.
محروم از امکانات ابتدایی
یکی از مدارس فوتبال شناختهشده در سطح شهر تهران که در طول سال فعالیت مستمر دارد، مدرسه فوتبال مرحوم ناصر حجازی است که حدود 6 سال از تأسیس آن میگذرد. در این مدرسه فوتبال بازیکنانی از سن 6 تا 15سال آموزش میبینند و آتیلا حجازی هم بهطور مرتب فعالیتهای مدرسه فوتبال پدر مرحومش را زیر نظر دارد. حجازی در مورد مشکلات مدارس فوتبال به همشهری میگوید: «نبود امکانات، مهمترین مشکل مدارس فوتبال در کشور است. بهعنوان مثال حتی از امکانات ابتدایی نظیر دوش یا امکانات سمعی و بصری محروم هستیم و نمیتوانیم در مورد حرکات و تمرینات فوتبال به بازیکنان فیلم نشان بدهیم. حتی برانکارد هم در مدارس فوتبال دیده نمیشود. یک بار یکی از بازیکنان نونهال ما مصدوم شد که او را روی دوش انداختیم و دیدن این صحنه با اعتراض والدین آن بازیکن مواجه شد. مدارس فوتبال واقعا از نداشتن امکانات ابتدایی رنج میبرند».
برخی از مدارس فوتبال از اسم مربیان و بازیکنان سرشناس سوءاستفاده میکنند ولی حجازی در مورد مدرسه فوتبال پدرش میگوید: «شما میتوانید از آنهایی که اینجا ثبتنام کردهاند سؤال کنید و صادقانه میگویم که پدرم حضور مستمری در مدرسه فوتبال داشت؛ حتی زمانی که دوران سخت بیماریاش را سپری میکرد». حجازی در مورد بهبود شرایط مدارس فوتبال ادامه میدهد: «باید برای مدارس فوتبال بازرسهایی انتخاب و این مدارس بهصورت کارشناسیشده طبقهبندی شوند. وقتی مسئولان از طریق رسانهها اعلام کنند که کدامیک از مدارس فوتبال استانداردهای لازم را برای فعالیت دارند دیگر خیال مراجعهکنندگان هم راحت میشود. در ضمن این موضوع باعث میشود که ادارهکنندگان مدارس فوتبال هم به فکر بیشترهزینهکردن باشند. متأسفانه در حال حاضر نبود امکانات باعث شده که سازندگی در حد صفر باشد و هیچکس هم به اهمیت مدارس فوتبال توجهی ندارد».